Dungeons & Dragons

Dungeons & Dragons (meestal afgekort als D&D of DnD) is een fantasy tabletop role-playing game (TTRPG) oorspronkelijk bedacht en ontworpen door Gary Gygax en Dave Arneson. Het spel werd voor het eerst gepubliceerd in 1974 door Tactical Studies Rules (TSR). Het wordt sinds 1997 uitgegeven door Wizards of the Coast, later een dochteronderneming van Hasbro. Het spel is afgeleid van miniatuur wargames, met een variatie van het spel Chainmail uit 1971 als het oorspronkelijke regelsysteem. De publicatie van D&D wordt algemeen erkend als het begin van moderne rollenspellen en de rollenspellenindustrie, die ook van grote invloed is geweest op videospellen, met name het rollenspelvideogamegenre.

D&D wijkt af van traditionele wargaming door elke speler zijn eigen personage te laten creëren in plaats van een militaire formatie. Deze personages beleven avonturen in een fantasiesetting. Een Dungeon Master (DM) fungeert als scheidsrechter en verteller voor het spel, terwijl hij de setting waarin de avonturen plaatsvinden onderhoudt en de rol speelt van de inwoners van de spelwereld, bekend als non-player characters (NPC’s). De personages vormen een groep en hebben interactie met de inwoners van de setting en met elkaar. Samen lossen ze problemen op, voeren ze gevechten, verkennen ze en verzamelen ze schatten en kennis. Tijdens dit proces verdienen spelerspersonages ervaringspunten (XP) om in level te stijgen en worden ze steeds krachtiger tijdens een reeks afzonderlijke spelsessies. Spelers kiezen een klasse wanneer ze hun personage creëren, waardoor ze om de paar levels speciale extraatjes en vaardigheden krijgen.

Het vroege succes van D&D leidde tot een wildgroei van vergelijkbare spelsystemen. Ondanks de concurrentie is D&D marktleider gebleven in de rollenspellenindustrie. In 1977 werd het spel opgesplitst in twee takken: het relatief regelarme basissysteem van Dungeons & Dragons en het meer gestructureerde, regelzware spelsysteem van Advanced Dungeons & Dragons (afgekort als AD&D). AD&D 2nd Edition werd gepubliceerd in 1989. In 2000 werd een nieuw systeem uitgebracht als D&D 3rd edition, waarbij de editienummering van AD&D werd voortgezet; een herziene versie 3.5 werd uitgebracht in juni 2003. Deze regels van de 3e editie vormden de basis van het d20 Systeem, dat beschikbaar is onder de Open Game License (OGL) voor gebruik door andere uitgevers. D&D 4e editie werd uitgebracht in juni 2008. De 5e editie van D&D, de meest recente, werd uitgebracht in de tweede helft van 2014

In 2004 bleef D&D het bekendste, en best verkopende, rollenspel in de VS, met naar schatting 20 miljoen mensen die het spel hebben gespeeld en meer dan US$1 miljard aan boek- en materiaalverkoop wereldwijd. Het jaar 2017 had “het meeste aantal spelers in zijn geschiedenis-12 miljoen tot 15 miljoen alleen al in Noord-Amerika”. De verkoop van D&D 5th edition “steeg met 41 procent in 2017 ten opzichte van het jaar ervoor, en steeg nog eens met 52 procent in 2018, het grootste verkoopjaar van het spel tot nu toe”. Het spel is aangevuld met veel vooraf gemaakte avonturen, evenals commerciële campagne-instellingen die geschikt zijn voor gebruik door reguliere spelgroepen. Het spel heeft meerdere prijzen gewonnen en is in veel talen vertaald.